Kiến thức Bảo hiểm

Bảo hiểm tàu thủy là gì? Đối tượng nào cần tham gia?

17/11/2025

Bảo hiểm tàu thủy là gì

Bài viết tổng quan về bảo hiểm tàu thủy – khái niệm, phạm vi, đối tượng, quy định pháp luật và lợi ích giúp chủ tàu giảm thiểu rủi ro tài chính trong hoạt động hàng hải.

Hoạt động vận tải và khai thác tàu thủy luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro do điều kiện tự nhiên, kỹ thuật và con người. Một tai nạn nhỏ cũng có thể gây tổn thất hàng tỷ đồng, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và uy tín của chủ tàu. Vì vậy, bảo hiểm tàu thủy là công cụ tài chính quan trọng giúp chủ tàu, đơn vị khai thác và các bên liên quan giảm thiểu thiệt hại, bảo vệ tài sản và đảm bảo tính liên tục trong hoạt động hàng hải.

Bảo hiểm tàu thủy là gì? Đối tượng nào cần tham gia?

Bảo hiểm tàu thủy là gì?

Khái niệm bảo hiểm tàu thủy

Bảo hiểm tàu thủy (hay còn gọi là bảo hiểm thân tàu và trách nhiệm dân sự của chủ tàu) là sản phẩm thuộc nhóm bảo hiểm tài sản – kỹ thuật, được thiết kế để bồi thường thiệt hại vật chất đối với tàu thủy và các trang thiết bị trên tàu, đồng thời bảo vệ trách nhiệm dân sự của chủ tàu đối với bên thứ ba.

Nói cách khác, khi tàu bị tổn thất do tai nạn như va chạm, cháy nổ, đắm, mắc cạn, mất tích, hoặc gây thiệt hại cho tài sản, tính mạng của người khác, công ty bảo hiểm sẽ chi trả bồi thường cho chủ tàu trong phạm vi quy định của hợp đồng.

Tại Việt Nam, sản phẩm này thường được triển khai bởi các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ lớn như Bảo hiểm BSH, PVI, Bảo Việt, PJICO,…Trong đó, Bảo hiểm BSH là một trong những đơn vị có kinh nghiệm xử lý tổn thất hàng hải và hỗ trợ kỹ thuật nhanh chóng, được nhiều chủ tàu tin tưởng lựa chọn.

Cấu trúc và phạm vi của bảo hiểm tàu thủy

Bảo hiểm tàu thủy bao gồm nhiều dạng khác nhau, tùy vào đối tượng bảo hiểm và phạm vi bảo vệ. Ba nhóm chính phổ biến nhất gồm:

Bảo hiểm thân tàu và máy móc thiết bị tàu thủy

Bảo hiểm thân tàu và máy móc thiết bị tàu thủy là loại hình bảo hiểm cơ bản và phổ biến nhất trong nhóm bảo hiểm tàu thủy. Sản phẩm này bảo vệ toàn bộ thân vỏ, động cơ, máy móc và thiết bị hàng hải của tàu trước những rủi ro gây hư hỏng hoặc mất mát trong quá trình hoạt động.

Phạm vi bảo hiểm bao gồm:

  • Tổn thất toàn bộ: khi tàu bị đắm, mất tích hoặc hư hỏng nghiêm trọng đến mức không thể phục hồi.
  • Tổn thất bộ phận: khi một phần thân vỏ, máy móc hoặc thiết bị của tàu bị hư hỏng cần sửa chữa hoặc thay thế.
  • Chi phí cứu hộ, lai dắt hợp lý: các khoản chi phát sinh trong quá trình ngăn chặn hoặc giảm nhẹ thiệt hại.
  • Chi phí tổn thất chung: phần chi phí mà chủ tàu phải cùng chia sẻ với các bên khác trong hành trình khi có hy sinh hoặc chi phí cứu tàu, cứu hàng để bảo toàn lợi ích chung.

Ví dụ: tàu va vào đá ngầm khiến thân tàu bị rách, động cơ ngừng hoạt động, phải thuê tàu cứu hộ lai dắt về cảng. Các chi phí sửa chữa và lai dắt đều nằm trong phạm vi được bảo hiểm.

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu là loại hình bảo hiểm nhằm bảo vệ trách nhiệm pháp lý của chủ tàu đối với người thứ ba trong trường hợp tàu gây ra thiệt hại về người, tài sản hoặc môi trường trong quá trình hoạt động.

Phạm vi bảo hiểm bao gồm:

  • Thiệt hại về người: như tử vong, thương tật hoặc chi phí y tế đối với thuyền viên, hành khách hoặc người thứ ba có liên quan.
  • Thiệt hại về tài sản: do tàu gây ra đối với tàu khác, cầu cảng, hàng hóa hoặc công trình trên sông, biển.
  • Chi phí xử lý ô nhiễm môi trường: bao gồm chi phí ngăn ngừa, thu gom, làm sạch khi xảy ra sự cố tràn dầu, rò rỉ nhiên liệu hoặc hóa chất.
  • Chi phí pháp lý và xử lý tranh chấp: như chi phí thuê luật sư, khởi kiện, tiền phạt hợp lý hoặc các chi phí khác liên quan đến trách nhiệm dân sự của chủ tàu.

Ví dụ:

Nếu tàu va chạm làm hư hỏng một tàu khác, hoặc xảy ra sự cố tràn dầu ra biển gây ô nhiễm, chủ tàu sẽ phải chịu trách nhiệm bồi thường.

Khi có bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu, công ty bảo hiểm sẽ thay mặt chủ tàu chi trả chi phí bồi thường và hỗ trợ xử lý hậu quả trong phạm vi được bảo hiểm.

Bảo hiểm tai nạn thuyền viên và hành khách

Bảo hiểm tai nạn thuyền viên và hành khách là bảo hiểm con người, chi trả cho trường hợp tử vong, thương tật hoặc mất tích do tai nạn xảy ra trong quá trình làm việc hoặc di chuyển trên tàu.

Quyền lợi bảo hiểm thường bao gồm:

  • Trợ cấp thương tật tạm thời, vĩnh viễn.
  • Chi phí y tế, viện phí khi điều trị tai nạn.
  • Chi phí mai táng, trợ cấp tử vong cho gia đình người bị nạn.

Sản phẩm này thường được chủ tàu mua kèm với gói bảo hiểm thân tàu và trách nhiệm dân sự để đảm bảo bảo vệ toàn diện cho cả người và tài sản.

Đối tượng và tài sản được bảo hiểm

Theo quy định của Bộ Tài chính và Bộ Giao thông Vận tải, đối tượng bảo hiểm tàu thủy bao gồm:

  • Thân tàu: vỏ tàu, hệ thống máy chính, máy phụ, chân vịt, hệ thống điều khiển, boong, sàn, thiết bị hàng hải.
  • Trang thiết bị hàng hải: la bàn, radar, thiết bị định vị, thông tin liên lạc, cứu hộ, cứu sinh.
  • Chi phí hợp lý phát sinh trong quá trình cứu hộ, hạn chế tổn thất.
  • Trách nhiệm dân sự của chủ tàu với người và tài sản bên thứ ba.
  • Thuyền viên và hành khách (khi có tham gia bảo hiểm tai nạn con người).

Tàu được bảo hiểm có thể là:

  • Tàu vận tải hàng hóa, tàu container, tàu chở khách, tàu du lịch.
  • Tàu cá, tàu khai thác hải sản xa bờ.
  • Sà lan, tàu kéo, tàu nạo vét, tàu công trình.
  • Phương tiện thủy nội địa có động cơ hoặc không động cơ.

Bảo hiểm tàu thủy là gì? Đối tượng nào cần tham gia?

Đối tượng và tài sản trong bảo hiểm tàu thủy

Những rủi ro được bảo hiểm và loại trừ

Rủi ro được bảo hiểm

Phần lớn hợp đồng bảo hiểm tàu thủy tại Việt Nam tuân theo điều kiện của Viện bảo hiểm Luân Đôn (Institute Clauses – ITC Hulls), bao gồm:

  • Cháy nổ, va chạm, đắm, mắc cạn.
  • Bão, sóng thần, giông tố, thiên tai.
  • Mất tích không rõ nguyên nhân.
  • Tai nạn trong khi xếp, dỡ, chuyển hàng.
  • Nổ nồi hơi, hỏng hóc máy móc do tai nạn.
  • Hy sinh tổn thất chung, chi phí cứu hộ hợp lý.

Rủi ro loại trừ

Một số trường hợp không được bảo hiểm gồm:

  • Hao mòn tự nhiên, hư hỏng do không bảo dưỡng định kỳ.
  • Lỗi cố ý hoặc vi phạm quy định an toàn của chủ tàu.
  • Tổn thất do chiến tranh, khủng bố, nổi loạn, tịch thu hành chính.
  • Thiệt hại do buôn lậu, vận chuyển hàng cấm, vi phạm pháp luật.
  • Tàu hoạt động sai tuyến, sai vùng hoặc không đủ điều kiện kỹ thuật được đăng kiểm.

Các điều khoản loại trừ được nêu rõ trong hợp đồng, vì vậy người tham gia nên đọc kỹ trước khi ký kết để tránh tranh chấp sau này.

Lợi ích thiết thực của bảo hiểm tàu thủy

Việc tham gia bảo hiểm tàu thủy mang lại nhiều giá trị cụ thể:

  • Giảm rủi ro tài chính: Khi xảy ra tai nạn, tổn thất có thể lên đến hàng tỷ đồng; bảo hiểm giúp san sẻ gánh nặng chi phí.
  • Ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh: Tàu được sửa chữa, khắc phục nhanh, tránh gián đoạn khai thác.
  • Bảo vệ con người: Hỗ trợ chi phí y tế, bồi thường tai nạn cho thuyền viên, hành  khách.
  • Tuân thủ pháp luật: Đáp ứng quy định bắt buộc của cơ quan quản lý hàng hải.
  • Tăng uy tín doanh nghiệp: Khi có bảo hiểm, đối tác, khách hàng yên tâm hơn trong quá trình hợp tác và vận chuyển hàng hóa.
  • Hỗ trợ kỹ thuật và giám định: Các công ty bảo hiểm như BSH có đội ngũ chuyên gia hàng hải, sẵn sàng tư vấn, cứu hộ, đánh giá thiệt hại kịp thời.

Quy trình tham gia bảo hiểm tàu thủy

Thông thường, quá trình tham gia bảo hiểm gồm các bước:

  • Khai báo thông tin tàu: tên tàu, số đăng ký, năm đóng, dung tích, máy móc, vùng hoạt động, mục đích khai thác.
  • Định giá tài sản bảo hiểm: xác định giá trị thực tế hoặc giá trị được bảo hiểm.
  • Lựa chọn phạm vi và điều kiện bảo hiểm: thân tàu, trách nhiệm dân sự, tai nạn thuyền viên, hoặc trọn gói.
  • Ký kết hợp đồng và nộp phí bảo hiểm.
  • Giám định tổn thất và bồi thường: khi có sự cố, chủ tàu thông báo ngay cho công ty bảo hiểm để cử giám định viên, xác định nguyên nhân và chi trả.

Tại Việt Nam, các công ty như Bảo hiểm BSH thường có mạng lưới giám định viên tại nhiều cảng biển lớn như Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng, TP.HCM, giúp quá trình xử lý tổn thất nhanh chóng, minh bạch.

Lưu ý khi mua bảo hiểm tàu thủy

Khi mua bảo hiểm tàu thủy, bạn cần chú ý một số vấn đề sau để tận dụng tối đa lợi ích mà bảo hiểm tàu thủy mang lại:

  • Khai báo trung thực: mọi thông tin về tàu, tuyến hoạt động, mục đích khai thác phải chính xác.
  • Đọc kỹ điều khoản bảo hiểm và loại trừ: để hiểu rõ quyền và nghĩa vụ.
  • Chọn doanh nghiệp uy tín: có năng lực tài chính, đội ngũ giám định viên chuyên nghiệp.
  • Bảo dưỡng tàu định kỳ: đảm bảo đủ điều kiện kỹ thuật để được chi trả khi có rủi ro.
  • Lưu giữ hồ sơ, chứng từ đầy đủ: phục vụ quá trình yêu cầu bồi thường.

Bảo hiểm tàu thủy là giải pháp tài chính toàn diện giúp bảo vệ tài sản, con người và hoạt động hàng hải trước các rủi ro không thể lường trước. Đây là một phần không thể thiếu trong quản trị rủi ro của mọi chủ tàu, từ cá nhân khai thác tàu cá đến các doanh nghiệp vận tải quy mô lớn.

Khi lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm, bạn nên ưu tiên các đơn vị có kinh nghiệm trong lĩnh vực hàng hải, mạng lưới hỗ trợ rộng khắp, và năng lực giám định, bồi thường minh bạch.

Những doanh nghiệp như Bảo hiểm BSH đã và đang cung cấp đầy đủ các gói bảo hiểm thân tàu, trách nhiệm dân sự và bảo hiểm tai nạn thuyền viên, góp phần giúp các chủ tàu an tâm hoạt động, phát triển bền vững.

Danh sách các sản phẩm bảo hiểm tại BSH:

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Bài viết mới nhất