10/11/2025
Trong những năm gần đây, công tác tiêm chủng tại Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu lớn trong việc phòng ngừa dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, dù được kiểm soát nghiêm ngặt, rủi ro về phản ứng sau tiêm, tai biến nặng hay thậm chí tử vong vẫn có thể xảy ra. Những sự cố y khoa đó, dù hiếm gặp, vẫn gây tổn thất lớn về tinh thần và vật chất cho người được tiêm và cơ sở y tế. Vì vậy, việc hiểu rõ bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng là gì trở nên cấp thiết để cả cơ sở y tế lẫn người dân có biện pháp bảo vệ phù hợp.
Hiểu một cách đầy đủ, bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng là loại bảo hiểm được thiết kế để bồi thường cho người bị thiệt hại khi xảy ra tai biến hoặc phản ứng sau tiêm, nếu nguyên nhân được xác định là do hoạt động tiêm chủng. Người mua bảo hiểm thường là các cơ sở y tế, trung tâm tiêm chủng hoặc bệnh viện – những nơi trực tiếp cung cấp dịch vụ tiêm.
Khi có tai biến xảy ra, công ty bảo hiểm sẽ chi trả cho người bị thiệt hại hoặc thân nhân theo đúng điều khoản hợp đồng. Mục tiêu của bảo hiểm là đảm bảo rằng không ai bị bỏ lại phía sau khi có sự cố, đồng thời giảm thiểu gánh nặng tài chính cho cơ sở tiêm chủng.
Theo quy định hiện hành, các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ tiêm chủng đều phải tuân thủ quy trình an toàn và có trách nhiệm với người được tiêm. Dù pháp luật chưa bắt buộc cụ thể việc mua bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng, nhưng trên thực tế, đây là yêu cầu mang tính bắt buộc gián tiếp, đặc biệt với các cơ sở tiêm chủng dịch vụ hoặc tiêm vắc xin ngoài chương trình mở rộng.
Các đối tượng nên tham gia bảo hiểm bao gồm:
Việc có hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng giúp các đơn vị này bảo vệ uy tín, phòng ngừa rủi ro tài chính và thể hiện trách nhiệm xã hội đối với người dân.
Việc có hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng là cần thiết
Phạm vi bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng thường bao gồm:
Về mức bồi thường, Nghị định 104/2016/NĐ-CP nêu rõ: “Người bị tai biến nặng sau tiêm chủng thuộc Chương trình tiêm chủng mở rộng được Nhà nước bồi thường bằng tiền, mức bồi thường căn cứ vào thiệt hại thực tế”. Đối với các trường hợp tiêm dịch vụ, việc chi trả sẽ do doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện theo hợp đồng mà cơ sở y tế đã mua. Quyền lợi này có thể bao gồm chi phí y tế, trợ cấp thương tật, hoặc bồi thường tử vong.
Khi xảy ra tai biến, cơ sở tiêm chủng có trách nhiệm:
Quy trình này thể hiện rõ giá trị của bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng là gì, đảm bảo tính công bằng, minh bạch và đúng quy định pháp luật, đồng thời hạn chế tranh chấp giữa các bên.
Quy trình bồi thường khi xảy ra tai biến tiêm chủng
Lợi ích của bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng không chỉ dừng lại ở khía cạnh tài chính, mà còn mang ý nghĩa sâu xa về trách nhiệm xã hội, niềm tin y tế và sự bền vững của hệ thống tiêm chủng quốc gia. Có thể nhìn nhận giá trị của loại hình bảo hiểm này từ ba góc độ chính: cơ sở tiêm chủng, người được tiêm và xã hội nói chung.
Với các cơ sở tiêm chủng, việc tham gia bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp là một hành động thể hiện sự chuyên nghiệp và tuân thủ pháp luật. Trong thực tế, dù quy trình tiêm chủng được kiểm soát chặt chẽ, vẫn có thể xảy ra các phản ứng bất lợi ngoài ý muốn. Nếu không có bảo hiểm, cơ sở y tế có thể phải tự chi trả toàn bộ chi phí bồi thường, dẫn đến gánh nặng tài chính và rủi ro uy tín.
Bảo hiểm giúp cơ sở tiêm chủng chuyển giao phần lớn rủi ro tài chính cho doanh nghiệp bảo hiểm, đồng thời tạo ra “tấm khiên bảo vệ” để họ yên tâm thực hiện nhiệm vụ. Không chỉ vậy, khi cơ sở có hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm rõ ràng, minh bạch, khách hàng sẽ cảm thấy tin tưởng hơn. Đó cũng là một yếu tố quan trọng giúp nâng cao hình ảnh, uy tín thương hiệu trong mắt cộng đồng.
Với người dân, việc biết cơ sở tiêm chủng có tham gia bảo hiểm trách nhiệm giúp họ yên tâm hơn khi lựa chọn tiêm chủng. Tiêm vắc xin là hoạt động y tế có lợi ích cộng đồng, nhưng không tránh khỏi những rủi ro hiếm gặp. Trong trường hợp xảy ra tai biến sau tiêm, bảo hiểm sẽ đóng vai trò hỗ trợ tài chính, giúp người bị ảnh hưởng hoặc gia đình họ nhận được bồi thường nhanh chóng, công bằng và minh bạch.
Thực tế cho thấy, những vụ việc đáng tiếc sau tiêm thường kéo theo áp lực lớn cho cả người dân và cơ sở y tế. Sự có mặt của bảo hiểm không chỉ giúp người được tiêm giảm bớt thiệt hại vật chất mà còn góp phần ổn định tâm lý, giảm xung đột, hạn chế khiếu nại kéo dài. Từ đó, niềm tin của người dân vào hoạt động tiêm chủng cũng được củng cố vững chắc hơn.
Ở cấp độ rộng hơn, bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng mang đến lợi ích thiết thực cho xã hội và hệ thống y tế quốc gia. Một hệ thống bảo hiểm được triển khai hiệu quả giúp củng cố niềm tin của cộng đồng vào chương trình tiêm chủng mở rộng, góp phần tăng tỷ lệ bao phủ vắc xin – yếu tố then chốt trong phòng ngừa dịch bệnh.
Bên cạnh đó, bảo hiểm còn thể hiện tinh thần nhân văn trong công tác y tế công cộng. Khi không may xảy ra sự cố, việc có cơ chế bồi thường nhanh chóng và hợp lý giúp giảm thiểu xung đột, tránh tạo ra làn sóng hoang mang, đồng thời duy trì sự ổn định xã hội. Về lâu dài, đây là nền tảng quan trọng để phát triển một môi trường y tế an toàn, minh bạch và đáng tin cậy, nơi người dân, cơ sở y tế và cơ quan quản lý đều được bảo vệ công bằng.
Lợi ích của bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng không chỉ dừng lại ở khía cạnh tài chính, mà còn mang ý nghĩa sâu xa về trách nhiệm xã hộ
Mức phí bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng phụ thuộc vào nhiều yếu tố: quy mô cơ sở, số lượng mũi tiêm mỗi năm, loại vắc xin sử dụng và giới hạn trách nhiệm mong muốn. Thông thường, hợp đồng có hiệu lực 1 năm và có thể tái tục định kỳ.
Mức phí dao động từ vài triệu đến vài chục triệu đồng/năm, tùy quy mô và phạm vi bảo hiểm. Đây là khoản chi hợp lý so với rủi ro tiềm ẩn mà cơ sở có thể phải gánh chịu nếu không tham gia.
Có thể thấy, bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng là công cụ quan trọng bảo vệ quyền lợi người dân, hỗ trợ cơ sở tiêm chủng quản trị rủi ro và củng cố niềm tin xã hội vào tiêm chủng. Đây không chỉ là hợp đồng tài chính mà còn là cam kết đạo đức và pháp lý trong lĩnh vực y tế, giúp hệ thống tiêm chủng trở nên minh bạch, an toàn và bền vững.
Trong bối cảnh nhiều loại vắc xin mới ra đời, việc chủ động tìm hiểu và tham gia bảo hiểm trách nhiệm tiêm chủng là hành động thiết thực, vừa tuân thủ pháp luật, vừa thể hiện trách nhiệm với sức khỏe cộng đồng.
