22/11/2025
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới là gì là câu hỏi được nhiều chủ xe máy, ô tô, xe kinh doanh vận tải quan tâm. Trong hệ thống pháp luật giao thông Việt Nam, loại bảo hiểm này không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là một công cụ giúp bảo vệ quyền lợi của cộng đồng, hạn chế thiệt hại tài chính cho chủ xe khi xảy ra tai nạn.
Bài viết dưới đây cung cấp đầy đủ thông tin: khái niệm, căn cứ pháp lý, quyền lợi, mức phí, quy trình bồi thường và những lưu ý quan trọng, hãy cùng theo dõi nhé!
Để trả lời chính xác câu hỏi bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới là gì, cần căn cứ vào quy định pháp luật hiện hành. Theo Điều 3, Nghị định 03/2021/NĐ-CP: “Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới là loại bảo hiểm mà chủ xe cơ giới tham gia theo quy định của pháp luật để bồi thường thiệt hại về thân thể, tính mạng và tài sản đối với bên thứ ba do xe cơ giới gây ra; bồi thường thiệt hại về thân thể, tính mạng đối với hành khách theo hợp đồng vận chuyển hành khách do xe cơ giới gây ra”.
Từ định nghĩa trên có thể thấy, bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc không chi trả cho thiệt hại của chính chủ xe mà tập trung vào bảo vệ bên thứ ba – những người bị ảnh hưởng bởi tai nạn mà xe cơ giới gây ra.
Đối tượng phải tham gia gồm toàn bộ chủ xe cơ giới đang tham gia giao thông trên lãnh thổ Việt Nam, bao gồm xe máy, xe mô tô, ô tô cá nhân, xe kinh doanh vận tải, xe dịch vụ, xe tải, xe khách…
>>> Tìm hiểu thêm Ai cần mua bảo hiểm xe ô tô tại đây.
Tham gia bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới là điều bắt buộc
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc được điều chỉnh bởi hệ thống văn bản pháp luật đầy đủ, trong đó hai văn bản quan trọng nhất gồm:
Những văn bản này quy định đầy đủ về phạm vi bảo hiểm, phí bảo hiểm, mức trách nhiệm, thủ tục bồi thường, loại trừ trách nhiệm và nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm cũng như chủ xe cơ giới.
Một số nội dung rất quan trọng chủ xe cần biết, ví dụ như mức trách nhiệm bồi thường, hồ sơ cần thiết hoặc quy trình giải quyết bồi thường, đều được quy định rõ trong các văn bản trên và sẽ được trích dẫn cụ thể ở các phần sau.
Sau khi hiểu bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới là gì, nhiều người đặt câu hỏi: tại sao phải mua? Dưới đây là những lý do quan trọng:
Bảo hiểm TNDS bắt buộc có ý nghĩa xã hội rất lớn. Khi tai nạn xảy ra, người bị thiệt hại (bên thứ ba hoặc hành khách) sẽ được hỗ trợ tài chính kịp thời từ doanh nghiệp bảo hiểm, giảm bớt gánh nặng kinh tế và giúp ổn định cuộc sống.
Loại bảo hiểm này giúp chủ xe tránh được rủi ro tài chính khi phải bồi thường thiệt hại cho bên thứ ba. Trong nhiều vụ tai nạn, số tiền bồi thường có thể lên đến hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng nếu gây thiệt hại lớn về sức khỏe, tính mạng hoặc tài sản.
Việc không mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc sẽ bị xử phạt theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP, sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 123/2021. Mức phạt đối với ô tô có thể lên đến 400.000–600.000 đồng, và đối với xe máy là 100.000–200.000 đồng.
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc cũng tạo sự yên tâm hơn khi tham gia giao thông, giúp chủ xe có một lớp bảo vệ cần thiết trong mọi tình huống.
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc cũng tạo sự yên tâm hơn khi tham gia giao thông
Quyền lợi bảo hiểm của chủ xe cơ giới được quy định rõ tại Điều 7 Nghị định 03/2021/NĐ-CP và Điều 3 Thông tư 04/2021/TT-BTC. Mức trách nhiệm bồi thường được quy định như sau:
Quyền lợi bảo hiểm bao gồm:
Các quyền lợi này chỉ áp dụng khi vụ tai nạn thuộc phạm vi bảo hiểm và không rơi vào các trường hợp loại trừ.
Phí bảo hiểm TNDS bắt buộc được quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư 04/2021/TT-BTC. Mức phí được xác định theo loại xe, dung tích động cơ, số chỗ ngồi và mục đích sử dụng.
Ví dụ:
Mức phí này được áp dụng thống nhất trên toàn quốc đối với mọi doanh nghiệp bảo hiểm. Ngoài ra, doanh nghiệp bảo hiểm có thể giảm phí không quá 15% cho các khách hàng đáp ứng điều kiện an toàn, theo đúng quy định.
Hồ sơ bồi thường được quy định chi tiết tại Điều 14 Thông tư 04/2021/TT-BTC, bao gồm:
Quy trình bồi thường được thực hiện theo các bước: thông báo tai nạn – thu thập hồ sơ – kiểm tra xác minh – ra kết quả bồi thường – chi trả tiền bồi thường.
Thông thường, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ thanh toán bồi thường trong tối đa 15 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Theo Điều 13 Nghị định 03/2021/NĐ-CP, doanh nghiệp bảo hiểm có quyền từ chối bồi thường trong các trường hợp sau:
Những trường hợp kể trên là các loại trừ phổ biến, chủ xe cần nắm rõ để tránh rủi ro khi yêu cầu bồi thường.
Chủ xe chỉ nên mua bảo hiểm TNDS bắt buộc từ các doanh nghiệp bảo hiểm được Bộ Tài Chính cấp phép.
Có thể sử dụng giấy chứng nhận điện tử thay thế bản giấy khi lực lượng chức năng kiểm tra, miễn là thông tin hiển thị đầy đủ và còn hiệu lực.
Khi xảy ra tai nạn, chủ xe phải thông báo ngay cho doanh nghiệp bảo hiểm để được hướng dẫn xử lý hiện trường và thu thập chứng cứ. Việc thông báo muộn có thể làm ảnh hưởng đến quyền lợi bồi thường.
Nên lưu lại mã hợp đồng, số hotline cứu trợ tai nạn và thông tin liên hệ của doanh nghiệp bảo hiểm để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp.
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới là gì và nó khác gì với bảo hiểm tự nguyện? Dưới đây là các tiêu chí so sánh giúp bạn phân biệt hai loại bảo hiểm này.
| Tiêu chí | Bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới | Bảo hiểm tự nguyện (bảo hiểm vật chất xe) |
| Khái niệm | Là loại bảo hiểm chủ xe bắt buộc phải mua theo Nghị định 03/2021/NĐ-CP để bồi thường thiệt hại về người và tài sản đối với bên thứ ba và thiệt hại về hành khách do xe cơ giới gây ra. | Là gói bảo hiểm tự nguyện nhằm bảo vệ chính tài sản của chủ xe, bao gồm rủi ro va chạm, cháy nổ, ngập nước, mất cắp… |
| Tính chất pháp lý | Bắt buộc theo pháp luật – mọi xe cơ giới lưu thông đều phải có. | Không bắt buộc – chủ xe có quyền mua hoặc không. |
| Đối tượng được bảo vệ | Bên thứ ba (người bị thiệt hại do xe gây ra) và hành khách đi trên xe. | Bảo vệ chính xe của chủ xe (tài sản của người tham gia bảo hiểm). |
| Phạm vi chi trả | Chỉ bồi thường thiệt hại về người và tài sản đối với bên thứ ba; thiệt hại về người đối với hành khách. | Bồi thường thiệt hại của xe do các rủi ro như tai nạn, va chạm, cháy nổ, thiên tai, mất cắp, ngập nước… |
| Không chi trả cho | Thiệt hại của chính chủ xe; hư hỏng xe sau tai nạn; chi phí sửa chữa xe. | Các trường hợp loại trừ như cố ý gây tai nạn, vi phạm pháp luật nghiêm trọng, sử dụng xe sai mục đích… (tùy điều khoản từng gói). |
| Mục đích | Giảm thiểu thiệt hại cho xã hội và bảo vệ quyền lợi của người bị ảnh hưởng bởi tai nạn. | Bảo vệ tài chính cho chủ xe, hạn chế tổn thất khi phương tiện bị hư hỏng. |
Hiểu đúng về bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới là gì sẽ giúp chủ xe tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền lợi của mình khi tham gia giao thông. Đây là lớp bảo vệ cần thiết cho cả cộng đồng và từng cá nhân, giúp giảm thiểu rủi ro tài chính khi xảy ra tai nạn.
